۱۶ ربیع‌الاول سالروز اولین نماز جمعه دراسلام

  ۱۶ ربیع‌الاول سالروز اقامه اولین نماز جمعه در اسلام توسط پیامبراکرم 

 

نماز جمعه از نظر اجتماعی سیاسی، یک کنگره عظیم هفتگی است که بعد از کنگره حج بزرگ‌ترین اجتماع اسلامی شمرده می‌شود.

در حقیقت اسلام، به سه اجتماع بزرگ اهمیت مى‌دهد:

اجتماعات روزانه که در نماز جماعت حاصل مى‌شود.

اجتماع هفتگى که در مراسم نماز جمعه است .

و اجتماع حج که در کنار خانه خدا هر سال یکبار انجام مى‌گیرد.

 

۱۶ ربیع‌الاول بنا بر برخی روایات نخستین نماز جمعه تاریخ اسلام توسط پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) پس از هجرت ایشان از مکه

اقامه شد. حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) هنگام ظهر جمعه وقتی که به نزدیکی مدینه رسید، در محل قبیله‏ بنی‏‌سالم بن عوف که  قُبا نام داشت،

بنابر برخی روایات، حضرت محمد(ص) یک روز پس از تاسیس مسجد قبا، خطبه خواندند و اولین نماز جمعه را برپا کردند. به  نقل راویان تاریخ، این نخستین نماز جمعه‏ای بود که در تاریخ اسلام خوانده شد.

 

 کلام آغازین پیامبر در اولین نماز جمعه

پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) همواره نام خدا بر زبان داشت و همه کارها را با نام خدا شروع می‌کرد. آن حضرت در نخستین خطبه جمعه نیز به سپاس و ستایش خداوند لب گشود و سخن خود را چنین آغاز کرد: «سپاس و ستایش مخصوص خداست. او را سپاس و ستایش می‌گوییم و از او یاری و آمرزش و هدایت می‌خواهیم.

به او ایمان داریم و هرگز کفر نمی‌ورزیم و با هر که به او کفر ورزد، در ستیزیم. گواهی می‌دهم که خدایی جز خدای یگانه نیست و او را شریکی نیست و گواهی می‌دهم که محمد، بنده و پیامبر اوست.

او را با چراغ هدایت و دین حق، فروغ روشنگر و پند رسالت داد، به روزگاری که رشته پیامبری گسسته و آگاهی اندک بود و مردم در گمراهی به سر می‌بردند»

بهترین سفارش پیامبر در نماز جمعه برای مردم تقوا

حضرت پیامبر (صلی الله علیه و آله) نیز در نخستین سخنرانی نماز جمعه خود، این مهم را به عنوان بهترین توصیه، بسیار پر اهمیت قلمداد کرد و فرمود:

«من همه شما را به تقوا سفارش می‌کنم که بهترین توصیه هر مسلمان به مسلمان دیگر همین است که او را از جهان پسین انگیزه دهد و به تقوا امر کند.

از خدا و هشدارهایی که در پیوند با خویشتن خویش به شما داده پروا کنید که هیچ نصیحت و یادآوری‌ای از این برتر نیست»

یاد خدا

پیامبر (صلی الله علیه و آله)در بخشی از نخستین خطبه نماز جمعه خود، از مردم خواست همواره به یاد خدا بوده، اعمال خویش را برای خدا خالص کنید

نیکی به دوستان

نیکی به دوستان، یکی از سفارش‌هایی است که پیامبر (صلی الله علیه و آله) در نخستین خطبه نماز جمعه‌اش به آن اشاره کرد. بدون شک ثمره این کردار پسندیده، محبت، علاقه و همدلی میان مسلمانان است و قدرت و پیروزی سپاه اسلام را در هر زمینه‌ای در پی دارد

پیامبر در ادامه خطبه خود فرمود: «نیکی کنید؛ چنان که خداوند با شما نیکی کرده است. با دشمنان خدا بستیزید و در راه خدا چنان که بایسته اوست، به جهاد برخیزید»

و نیز فرمود: «هر که خدا و پیامبرش را فرمان برد، بالندگی یابد و هر که از آن دو نافرمانی کند، دچار گمراهی و افراط می‌شود و سرنوشتش گمراهی ژرفی خواهد بود»

فلسفه نماز عبادى سیاسى جمعه

الف: آگاهى بخشیدن به مردم در زمینه معارف اسلامى و رویدادهاى مهم اجتماعى و سیاسى .

ب: ایجاد همبستگى و انسجام هر چه بیشتر در میان صفوف مسلمین به گونه‌اى که دشمنان را به وحشت افکند و پشت آنها را بلرزاند.

ج: تجدید روح دینى و نشاط معنوى براى توده مردم مسلمان .

د: جلب همکارى براى حل مشکلات عمومى .

 

از امام رضا (ع) منقول است که فرمودند:

 خطبه به این دلیل در روز جمعه تشریع شده است که نماز جمعه، یک برنامه عمومی است. خداوند به امیر مسلمین امکان می دهد مردم را موعظه کرده و به اطاعت خدا ترغیب کند،

از معصیت الهی ترسانده  و ان ها را به مصاحت دین و دنیایشان آگاه ساخته و اخبار و حوادث مهمی که از نقاط مختلف به او می رسد و برای سرنوشت آنها مؤثر است، به اطلاعشان برساند.

دو خطبه قرار داده شد، تا در یکی حمد و تقدیس الهی باشد و در دیگری نیازها، هشدارها و دعا ها و اوامر و دستوراتی را که با صلاح و فساد جامعه اسلامی، در ارتباط است، به آنها اعلام نماید. (وسایل الشیعه، ج ۷ ص ۳۴۴)

  خداوندا! بما توفیقى مرحمت فرما که از این شعائر بزرگ اسلامى

  براى تربیت نفوس و نجات مسلمین از چنگال دشمنان

  حداکثر بهره بردارى را بنماییم